بررسی وضعیت کمی و کاربرد ابزارها و رشته‌های ورزشی در ایران باستان

یکی از روش‌های شناخت پیشینه و ریشه‌های ملی و همچنین حفظ هویت تاریخی و فرهنگی ورزشی کشور، بررسی ابعاد مختلف فعالیت‌های بدنی و نظامی – ورزشی در ایران باستان است. هدف از تحقیق حاضر، شناسایی انواع ابزارها و رشته‌های ورزشی متداول در ایران باستان با استفاده از تحلیل محتوای 9 جلد شاهنامة فردوسی و دیگر تحقیقات مربوط به آن است. در ضمن دربارة هریک از ابزارها و رشته‌های ورزشی، ابیاتی از شاهنامه به‌عنوان نمونه انتخاب و تحلیل یا تعمیم کاربردی شدند. یافته‌ها نشان داد از بین 13 ابزار نظامی – ورزشی که 3571 بار در شاهنامه تکرار شده است، شمشیر و تیغ با 26 درصد و تیر و کمان با 20 درصد تکرار مهم‌ترین ابزار نظامی – ورزشی ایرانیان بوده است. همچنین از بین 7 ورزش رایج که 374 بار در شاهنامه تکرار شده، شکار، پیاده‌روی و چوگان به‌ترتیب با 30، 25 و 11 درصد تکرار جزو مهم‌ترین فعالیت‌های بدنی ایرانیان بوده است. از بین شش فن متداول در ورزش، بیشتر فنون به ورزش کشتی اختصاص داشته که فن کمر یا کمرگیری با 80 درصد تکرار در رتبة اول بوده است. علاوه‌بر این، بررسی ویژگی‌های رزمی – ورزشی پهلوانان شاهنامه نشان داد که از بین 4755 تکرار این ویژگی‌ها، ویژگی سوار و سوارکاری با 23 درصد تکرار در رتبة اول قرار دارد. این یافته‌ها، تنوع و مهارت ایرانیان را در استفاده از ابزارها و فنون مختلف ورزشی – نظامی نشان می‌دهد.